Ιστορίες της ροκ - Altamont Speedway Free Concert
Βρισκόμαστε στην εκπνοή της δεκαετίας του 60, τη δεκαετία της αμφισβήτησης, της κοινωνικής πάλης και του κινήματος της αντικουλτούρας. Μία δεκαετία ευρέως γνωστή για τις μεγάλες διεκδικήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για το αντιπολεμικό κίνημα σε όλο το δυτικό κόσμο, αλλά και για το κίνημα των χίπις. Τα παιδιά των λουλουδιών, το διάσημο νεανικό κίνημα που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και διαδόθηκε και σε άλλες χώρες, που είχε ως σύνθημα τη διάσημη ρήση “Make love, not war”.
Ένα κίνημα που έλαβε τεράστιες διαστάσεις και είχε ως σκοπό να έρθει σε σύγκρουση με την καθεστηκυία συντηρητική τάξη της εποχής, με όπλα τη φωνή των νέων αλλά και την τέχνη, κυρίως την ψυχεδελική ροκ μουσική. Κάπως έτσι, βρέθηκε και το πρόσφορο έδαφος για να δημιουργηθούν για πρώτη φορά μεγάλα μουσικά φεστιβάλ, όπως το θρυλικό Woodstock, που αποτελεί ίσως την πιο σημαντική στιγμή στην ιστορία της μουσικής. Με κοινό άνω των 400.000 ατόμων, το φεστιβάλ αυτό έμελλε να μείνει στην ιστορία τόσο για τον αντιπολεμικό του χαρακτήρα και τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν (Jimi Hendrix, Janis Joplin, The Who, Santana, Joan Baez), όσο και για τις ανύπαρκτες υποδομές του για την υποδοχή τόσου μεγάλου κοινού. Παραδόξως, το φεστιβάλ ολοκληρώθηκε χωρίς μεγάλα παρατράγουδα και χωρίς βίαια περιστατικά (με μόνο δύο νεκρούς από άλλες αιτίες).
Κάτι το οποίο δυστυχώς δε συνέβη και στο Altamont Free Concert, το Woodstock της Δυτικής Ακτής. Διοργανώθηκε ακόμα πιο πρόχειρα, σε εντελώς ακατάλληλο χώρο δίπλα στον αυτοκινητόδρομο Altamont της Καλιφόρνια. Έλαβε χώρα λίγους μήνες μετά, στις 6 Δεκεμβρίου του 1969, με τη συμμετοχή αρκετών ονομάτων του Woodstock, όπως οι Santana, Jefferson Airplane και CSNY.
Φυσικά, η τραγική αυτή συναυλία συνδέθηκε άρρηκτα με τους Rolling Stones, από τους κύριους εμπνευστές και διοργανωτές της, οι οποίοι είχαν θέσει ως στόχο να ηρεμήσουν τους θαυμαστές τους στις ΗΠΑ, καθώς κατηγορούνταν για τα ακριβά εισιτήρια στην περιοδεία που είχε προηγηθεί.
Η ιδέα πίσω από όλο αυτό το εγχείρημα ήταν να μην πληρωθούν ούτε ένα δολάριο από το κοινό και να προωθήσουν τις ιδέες και τον χαρακτήρα του Woodstock. Κάτι το οποίο απέτυχε παταγωδώς από την πρώτη κιόλας στιγμή, καθώς η συναυλία στιγματίστηκε από υπέρμετρη βία, διαπληκτισμούς, εκτεταμένες φθορές και κλοπές, σε βαθμό που οι Grateful Dead, από τους διοργανωτές του φεστιβάλ, αποφάσισαν τελευταία στιγμή να μην ανέβουν στη σκηνή. Βασικό αίτιο της άσχημης αυτής τροπής υπήρξε η αδιανόητη απόφαση των διοργανωτών να προσλάβουν τοπικά παραρτήματα της διαβόητης συμμορίας μοτοσυκλετιστών Hells Angels για τη φύλαξη του χώρου και την τήρηση της τάξης.
Η σημαντικότερη δουλειά που είχαν αναλάβει ήταν φυσικά η φύλαξη της μόλις ενός μέτρου ύψους σκηνής, τρανταχτό παράδειγμα της μηδαμινής οργάνωσης. Ως αμοιβή έλαβαν, όπως οι ίδιοι ζήτησαν, τεράστια ποσότητα μπύρας, η οποία καταναλώθηκε κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ με αποτέλεσμα να είναι όλοι μεθυσμένοι και ιδιαίτερα έκρυθμοι.
Οι μαρτυρίες για το ποιος πήρε αυτή την απόφαση είναι ιδιαίτερα αντικρουόμενες, αλλά οι περισσότερες αναφέρουν πως οι Hells Angels προσλήφθηκαν από τους μάνατζερ των Rolling Stones, μετά από προτροπή των Grateful Dead και Jefferson Airplane, που τους είχαν χρησιμοποιήσει για τον ίδιο σκοπό στο παρελθόν χωρίς κανένα περιστατικό.
Το κυριότερο πρόβλημα το οποίο προέκυψε εκείνη την ημέρα ήταν φυσικά οι συνεχείς συγκρούσεις τόσο των ακροατών μεταξύ τους, όσο και των ακροατών με τους μηχανόβιους οι οποίοι απαντούσαν και στο παραμικρό περιστατικό με τη βία.
Η κατάσταση είχε πάρει τόσο άσχημη τροπή, που οι Hells Angels, οπλισμένοι κυρίως με στέκες μπιλιάρδου και αλυσίδες από τις μηχανές τους, είχαν επιτεθεί μέσα στο χάος μέχρι και στον Marty Balin, τον τραγουδιστή των Jefferson Airplane, που είχε κατέβει από τη σκηνή για να ηρεμήσει τα πνεύματα, αφήνοντας τον λιπόθυμο. Επίσης, μεταξύ άλλων, τραυματίστηκε ο Stephen Stills των CSNY, καθώς μέλος των Hells Angels τον μαχαίρωσε επανειλημμένα στο πόδι με ακτίνα από τη ρόδα της μηχανής του, αλλά και ο Mick Jagger που γρονθοκοπήθηκε στο κεφάλι τη στιγμή που αποβιβαζόταν από το ελικόπτερο.
Η κατάσταση, ωστόσο, ξέφυγε εντελώς εκτός ελέγχου όταν στη σκηνή ανέβηκαν οι Rolling Stones. Με το που ξεκίνησαν να παίζουν, πολλοί θεατές αποπειράθηκαν να ανέβουν πάνω, με τους Hells Angels να τους απωθούν βίαια και να σχηματίζουν μία προστατευτική ζώνη γύρω από το συγκρότημα. Κατά τη διάρκεια του Sympathy for The Devil, του τρίτου κατά σειρά τραγουδιού τους, αναγκάστηκαν να διακόψουν μέχρι να επιβληθεί εκ νέου η τάξη.
Κάπου εκεί, ο 18χρονος αφροαμερικανός Meredith Hunter, ο οποίος ήταν υπό την επήρεια ναρκωτικών όπως προέκυψε από τη νεκροψία του, προσπάθησε να ανέβει ξανά μαζί με άλλους πάνω στην σκηνή, με αποτέλεσμα να χτυπηθεί άσχημα στο κεφάλι από τους Angels. Έτσι, αφού ηρέμησε κάπως η κατάσταση και οι Stones ξεκίνησαν να παίζουν το Under My Thumb, ο Hunter επέστρεψε μπροστά στην σκηνή και, όπως προκύπτει από το βίντεο της συναυλίας, έβγαλε μέσα από την ζακέτα του ένα ρεβόλβερ. Στη θέα του όπλου, ο Alan Passaro, μέλος των Hells Angels, τράβηξε από τη ζώνη του ένα μαχαίρι και του επιτέθηκε αιφνιδιαστικά, μαχαιρώνοντας τον και τελικά σκοτώνοντας τον, ενώ παράλληλα, σύμφωνα με μαρτυρίες, δέχτηκε και πολλά άλλα χτυπήματα από άλλους μηχανόβιους όσο βρισκόταν στο έδαφος.
Για την ιστορία, οι Rolling Stones, που είχαν καταλάβει πως κάτι δεν πήγαινε καλά, διέκοψαν για λίγο το τραγούδι ενώ ο Mick Jagger καλούσε ιατρική βοήθεια από το μικρόφωνο. Τελικά, οι Stones μετά από λίγα λεπτά συνέχισαν το σετ τους, ολοκληρώνοντας το, με τον Jagger να υποστηρίζει μετά από καιρό ότι όλοι μαζί αποφάσισαν να συνεχίσουν, φοβούμενοι μία γενικότερη κλιμάκωση της κατάστασης.
Πέρα από τον Meredith Hunter, το Altamont Speedway Free Concert ολοκληρώθηκε έχοντας άλλους τρεις θανάτους στον απολογισμό. Δύο από τροχαία ατυχήματα που συνδυάστηκαν με εγκατάλειψη και έναν από πνιγμό, όταν ένας ακροατής λιποθύμησε μέσα σε ένα αρδευτικό κανάλι από υπερβολική δόση LSD, ναρκωτικό που υπήρχε σε αφθονία εκείνη την ημέρα. Όπως αναφέρεται συχνά, το εν λόγω φεστιβάλ ήρθε να καταστρέψει πολλές από τις ιδέες που προωθήθηκαν στο Woodstock, ενώ αποτελεί την αρχή του τέλους της αντικουλτούρας των 60s και του κινήματος των χίπις. Κατά πολλούς, πρόκειται για τη σκοτεινότερα σελίδα, τόσο της ιστορίας της ροκ μουσικής, όσο και των Rolling Stones, που έφεραν τεράστια ευθύνη για όσα συνέβησαν.
Όλα τα γεγονότα του Altamont, μεταξύ άλλων και η δολοφονία του Meredith Hunter, καταγράφηκαν στα πλαίσια των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ Gimme Shelter, που αφορά τις τελευταίες εβδομάδες της αμερικάνικης περιοδείας του συγκροτήματος εκείνης της χρονιάς. Μάλιστα, χρειάστηκε να περάσει πάνω από μία εβδομάδα μέχρι να διαπιστώσουν οι συντελεστές τι είχαν καταγράψει… Και δυστυχώς, καταστάσεις όπως αυτές έδωσαν έναυσμα στους πολέμιους της ροκ να κατακρίνουν έντονα ακόμα και τις αγνές ιδέες που κρύβονταν πίσω από τη βία και την αναρχία του Altamont, καθιστώντας το μία “μαύρη κηλίδα” στην απίστευτη πορεία του είδους, που είχε ξεκινήσει να κατακτά τον κόσμο…
Fun Fact: Με αφορμή το αφιέρωμα του GUM “May the force be with you”, ενημερώνω όσους νερντ υπάρχουν εκεί έξω, για να δώσω και μία εύθυμη νότα στο άρθρο, πως η “παγκόσμια ημέρα Star Wars” είναι προφανώς η 4 Μαΐου -May the 4th be with you-. Επίσης, ο George Lucas, δημιουργός του τεράστιου αυτού franchise, συμμετείχε ως εικονολήπτης στα πλαίσια των γυρισμάτων του Gimme Shelter, χωρίς ωστόσο να χρησιμοποιηθεί κάποιο πλάνο του.
Artwork: Βαγγέλης Καπλάνης βασισμένο στην πραγματική αφίσα, εις μνήμην του Meredith Hunter