The mixtape: Godspeed You! Black Emperor
Την εποχή του streaming υπάρχουν μπροστά στον καθένα μας εκατομμύρια ώρες από μουσική που δεν έχουμε ακούσει ακόμα. Δεν είναι σπάνιο και για έναν μοναδικό καλλιτέχνη να έχει ήδη δέκα και πάνω ώρες από μουσικό υλικό στο δυναμικό του. Η πληθώρα των επιλογών μπορεί να δημιουργήσει ένα χαοτικό συναίσθημα και τελικά να μας αποτρέψει από το δοκιμάσουμε κάτι καινούριο. Το The mixtape είναι μια στήλη η οποία προσπαθεί να ενώσει τον νέο ακροατή με τον παλιό, δίνοντας στον πρώτο μια εισαγωγή στη δουλειά ενός καλλιτέχνη και επιτρέποντας στον δεύτερο να εκφράσει με πάθος τον λόγο που ταυτίζεται τόσο πολύ με εκείνη.
Part1 : Godspeed You! Black Emperor
Η μουσική είναι ένας τρόπος επικοινωνίας κάποιας ιδέας ή κάποιου συναισθήματος μεταξύ του καλλιτέχνη και του ακροατή. Κάθε επιλογή του καλλιτέχνη, από τη σύνθεση μέχρι και το μιξάρισμα της μουσικής αποτελεί μια έκφραση των μηνυμάτων του. Με τα χρόνια, όμως, έχουμε συνηθίσει να επικεντρωνόμαστε στο λυρικό μέρος της μουσικής παραμερίζοντας όλα τα υπόλοιπα. Μπορούμε να έχουμε, όμως, αξιομνημόνευτη και συναισθηματική μουσική ακόμα και χωρίς στίχους.
Η πρώτη μπάντα που μου επιβεβαίωσε τον παραπάνω συλλογισμό, ήταν οι Godspeed You! Black Emperor, μια δεκαμελής post rock μπάντα από το Μόντρεαλ του Καναδά. Οι GY!BE γράφουν μακροσκελή κομμάτια, μινιμαλιστικά και ατμοσφαιρικά ambient που οργανικά μεταμορφώνονται σε επικές κλιμακώσεις. Σε σχέση με τότε βέβαια, η συνταγή αυτή δεν είναι πλέον τόσο επαναστατική, όμως η μουσική των GY!BE ακόμη ξεχωρίζει. Τόσο τα ambient μέρη όσο και τα κρεσέντο είναι σπουδαία, το καθένα με διαφορετικό τρόπο. Τα πρώτα είναι εξαιρετικά λεπτομερή και δείχνουν σπουδαία εγκράτεια και τα δεύτερα κατέχουν μια ωμή, σχεδόν πανκ, συναισθηματική δύναμη. Τα δύο αυτά εναλλάσσονται πολύ ομαλά και συνεργάζονται σε βαθμό που το θεωρώ άδικο να αναφερόμαστε σε αυτά ως ξεχωριστά μέρη. Όσον αφορά στα φωνητικά; Τα μόνα που υπάρχουν είναι samples προφορικού λόγου, που παίζονται ανά διαστήματα.
Ανακάλυψα την μπάντα μέσω της ταινίας 28 Days Later, σε μια σκηνή της οποίας παίζεται μια σύντομη έκδοση του East Hastings, κομμάτι από F A Infinity, το πρώτο LP της μπάντας. Μου πήρε δυο-τρεις προσπάθειες να του δώσω την απαραίτητη προσοχή, αλλά το αποτέλεσμα άξιζε τον κόπο. Όπως και η ταινία, το άλμπουμ είναι μια γλαφυρή ματιά σε μια ισοπεδωμένη κοινωνία. Από τα πρώτα samples προφορικού λόγου μέχρι και το κρεσέντο στο τέλος, το Dead Flag Blues σου συστήνει αυτόν τον σκοτεινό κόσμο. Βιολιά και κιθάρες συνοδεύουν τα βήματά σου δίπλα στα συντρίμμια. Μέσω ενός sample, ένα τρένο χωρίς προορισμό περνάει δίπλα σου. Ένα μελαγχολικό κρεσέντο ολοκληρώνει αυτό το τραγούδι. Το East Hastings έχει ένα διαφορετικό τόνο. Είσαι πλέον μόνος σου και δεν έχεις ιδέα προς τα πού να πας, τι να κάνεις. Θέλεις τόσα πολλά να ρωτήσεις, αλλά κάθε απάντηση που βρίσκεις σε απογοητεύει. Σίγουρα το πιο απαισιόδοξο κομμάτι στο άλμπουμ, αποτελείται κυρίως από δύο μαγικά χτισίματα και κρεσέντο. Το άλμπουμ κλείνει με το Providence, το μοναδικό κομμάτι που περιέχει κάποιες αισιόδοξες στιγμές, έχοντας επαναστατικό ήχο, σαν εμβατήριο για ανθρώπους στο δρόμο προς την μάχη για την ελευθερία τους.
Οι κοινωνικοί σχολιασμοί, η αποκαλυπτική ατμόσφαιρα και τα πολιτικά μηνύματα που βρίσκονται στο επίκεντρο του άλμπουμ δεν είναι τυχαία, αλλά απορρέουν από το σκληρό παρελθόν κάποιων μελών της μπάντας. Μερικά από τα μέλη της, σε νεαρή ηλικία, ζούσαν σε συνθήκες έως και απόλυτης φτώχειας. Όπως λένε και οι ίδιοι, εκείνη την εποχή όλοι «πίστευαν πως όλα ήταν καλά και όλα θα είναι καλά, για πάντα», αναφερόμενοι στην οικονομία, την ειρήνη και την ελευθερία, που υπόσχονταν οι τότε ηγέτες. Πλέον, βέβαια, γνωρίζουμε την κατάληξή τους. Βεβαία, οι απόψεις της μπάντας, δεν είναι απλά κομμάτι της μουσικής τους, αλλά της καθημερινότητας τους. Οι GY!BE αυτοαποκαλούνται αναρχικοί, έχοντας φτάσει μέχρι και στο σημείο να τυπώσουν τις συνδέσεις των μουσικών εταιριών με το σύμπλεγμα στρατού-βιομηχανίας στο πίσω μέρος του Yanqui U.X.O. Παράλληλα, συνεργάζονται μόνο με ανεξάρτητες δισκογραφικές, ενώ σπάνια δίνουν συνεντεύξεις, στις οποίες επιμένουν πως δεν έχουν αρχηγικό μέλος αλλά και πως δεν θέλουν να παίζουν το παιχνίδι της δημοσιότητας.
Κάποια χρόνια μετά οι GY!BE κυκλοφορούν και δεύτερο άλμπουμ, στο οποίο καταπιάνονται με πιο υπαρξιακά θέματα. Τα samples πλέον μας προτρέπουν να αφήσουμε τα δεσμά μας και να απογειωθούμε, ενώ άλλες φορές αναρωτιούνται γιατί δεν μπορούμε πλέον να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλον ώστε απλά να κοιμηθούμε μαζί σε μία παραλία. Η μουσική είναι ακόμα δυνατή, συναισθηματική και πλέον περπατάει στη γραμμή μεταξύ αισιοδοξίας και μελαγχολίας. Επίσης, είναι ελάχιστα πιο εύπεπτη. Απόδειξη, τα πρώτα 6 λεπτά του Storm, η πιο πιασάρικη μουσική που έγραψε ποτέ το γκρουπ, χωρίς να χάνει την συναισθηματική της αξία. Το Lift Yr. Skinny Fists Like Antennas to Heaven! είναι σχεδόν 90 λεπτά σε διάρκεια και περιέχει 4 κομμάτια, κάθε ένα αξιόλογο, κάθε ένα λίγο διαφορετικό. Τα Storm και Sleep είναι, πάντως, από τα αγαπημένα μου.
Είναι άξιο θαυμασμού πώς ένα συγκρότημα με τόσα μέλη έχει καταφέρει να παρουσιάσει μια τόσο μεγάλη μουσική συνεκτικότητα. Πίσω από αυτό το επίτευγμα κρύβεται ένα από τα μεγαλύτερα κομμάτια της ταυτότητάς τους. Οι Godspeed είναι μια λάιβ πειραματική και do-it-yourself μπάντα. «Παίζουν για το παιδί στη πρώτη σειρά του κοινού». Τα περισσότερα τραγούδια τους έχουν δουλευτεί άπειρα μέσα από τα λαιβ ώστε να πάρουν την τελική του μορφή και συνοδεύονται από ταιριαστές προβολές. Στη σκηνή, σπάνια επικοινωνούν με το κοινό, η επικοινωνία τους αρέσει να είναι πιο μονόπλευρη.
Το 2003 κυκλοφορεί το Yanqui U.X.O. το τρίτο και πιο πολιτικό άλμπουμ της μπάντας μέχρι τότε. Το θέμα του, όπως είναι προφανές από το εξώφυλλο, είναι ο πόλεμος. Μουσικά, εδώ τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Τα ambient μέρη διαρκούν περισσότερο και το αποτέλεσμα είναι ένα πιο ανήσυχο άλμπουμ, η ματιά ενός ανθρώπου που περιμένει τις καμπάνες του πολέμου να ηχήσουν, παρά ενός που περπατάει στα συντρίμμια του. Υπάρχουν λιγότερα samples, αλλά αντικαθίστανται από μια σπουδαιότερη αίσθηση της μελωδίας και μουσικότητας που φτάνει μέχρι και τις κλιμακώσεις. Συνολικά, η ενορχήστρωση έχει εκλεπτυστεί, προσδίδοντας μεγαλύτερο βάθος στα κομμάτια.
Κάποιους μήνες μετά την κυκλοφορία αυτή, η μπάντα ανακοινώνει πως θα σταματήσει. Ο λόγος; Πιθανόν κάποια εσωτερικά προβλήματα, αλλά και ο πόλεμος στο Ιράκ που έχει οδηγήσει την μπάντα να θεωρήσει πως οι πρακτικές και το μήνυμα της πλέον είναι τετριμμένα. Από τότε, κάθε μέλος ακολουθεί την δικιά του πορεία, ενώ η μπάντα γίνεται ένα πραγματικό cult φαινόμενο. Ώσπου, το 2010, ανακοινώνουν με πολύ λιτό τρόπο την επιστροφή τους, όπως και ότι θα ξαναρχίσουν τις περιοδείες.
Μετά την επανασύνδεση, θα κυκλοφορήσουν άλλα τρία άλμπουμ, ανάμεσα σε πολλές λάιβ εμφανίσεις. Το 2012 κυκλοφορεί το 'Allelujah! Don't Bend! Ascend!’, περιέχοντας κυρίως παλαιότερο υλικό της μπάντας. Συγκεκριμένα, τα Mladic και We Drift Like Worried Fire είναι τραγούδια που παίζονταν λαιβ πριν την διακοπή της μπάντας και που επιτέλους κυκλοφορούν σε δίσκο. Σε αυτά, η μπάντα είναι πραγματικά στα καλύτερα της, χρησιμοποιώντας τον κλασικό της ήχο και αξιοποιώντας ανά στιγμές ανατολίτικες κλίμακες και όργανα.
Η πρώτη κυκλοφορία εντελώς νέας μουσικής μετά την επανασύνδεση ήταν το Asunder, Sweet and Other Distress στο οποίο επιτέλους η μπάντα δοκιμάζει κάτι σχετικά καινούργιο. Το άλμπουμ είναι γραμμένο ως ένα ενιαίο κομμάτι, ενώ για πρώτη φορά υπάρχει έντονο το στοιχείο της ψυχεδέλειας. Δυστυχώς, ο ρυθμός του δίσκου είναι απαγορευτικά αργός, αφού 20 λεπτά από ambience είναι υπερβολικά, ειδικά όταν απουσιάζουν από αυτή εντελώς τα samples. Κάποια κομμάτια, το Asunder, Sweet και το Piss Crowns Are Trebled είναι ακόμη ανάλογα του επιπέδου του συγκροτήματος. Θα πρότεινα την ακρόαση μόνο σε φαν της μπάντας.
Τέλος, η πιο πρόσφατη κυκλοφορία της μπάντας είναι σίγουρα και η πιο παρεξηγημένη. Πραγματικά, το ύφος στο Luceferian Towers δεν είναι τόσο σκοτεινό και μελαγχολικό, αλλά πιο χαρούμενο. Διαβάζοντας την περιγραφή της μπάντας βέβαια, «ένα άλμπουμ που γράφτηκε μεγαλώνοντας σκύλους και οικογένειες», κάτι τέτοιο ήταν προβλέψιμο. Τα samples ακόμη λείπουν από τη μουσική, η οποία έχει τις στιγμές της, όπως στο μεγαλοπρεπές fam/famine και στο anthem for no state. Δεν πιστεύω πως η κυκλοφορία τους αυτή είναι το ίδιο καλή με τους πρώτους δίσκους τους, πιστεύω όμως πως έχει θέση στην δισκογραφία των GY!BE, ως το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης πάλης, τόσο εσωτερικής όσο και εξωτερικής, κάτι που για μένα συμβολίζει η μπάντα.
Αυτές ήταν οι εμπειρίες μου με τους Godspeed You! Black Emperor. Εμπειρίες που νομίζω με έκαναν καλύτερο ακροατή, καθώς η μουσική τους απαιτούσε την αδιάσπαστη προσοχή μου. Ακόμη κι αν μερικές από τις τοποθετήσεις της μπάντας μπορούν να θεωρηθούν εξυπνακισμοί, πάντα θα μου έρχονται στο μυαλό ως μια μπάντα που άγγιξε την καρδιά μου, χωρίς να μου πει ούτε μία λέξη.
Artwork: Ξανθή Χρυσαφίδου
