What Do YOU want to do?

Όταν πρωτοέφυγα από το σπίτι μου για να σπουδάσω στην Ξάνθη, δε μου άρεσε και πολύ. Για λίγα μόρια δεν είχα περάσει στη Θεσσαλονίκη, όπου βρισκόταν σχεδόν όλοι οι φίλοι μου. Μέσα σε ένα περίπου χρόνο, είχα αλλάξει εντελώς άποψη. Είχα το σπίτι μου, την παρέα μου και είχα ξεκινήσει να αλλάζω ενδιαφέροντα. Όμως σε λίγο καιρό, θα τελειώσω τις σπουδές μου, θα πρέπει να φύγω και, μετά από τη θητεία μου, θα κληθώ να αναδομήσω τη ζωή μου ξανά.

Η ελευθέρια, είτε της επιλογής είτε αυτή που σου προσφέρει ο δικός σου χώρος, είναι μεγάλο πράγμα. Το γνωρίσαμε αυτό τον πρώτο καιρό της φοιτητικής μας ζωής. Κι αναμφίβολα, το θυμηθήκαμε, όταν λόγω καραντίνας κληθήκαμε να επιστρέψουμε στο πατρικό μας και να συζήσουμε με τους γονείς μας μετά από πολύ καιρό.

Μα για να είμαι απολύτως δίκαιος, η αίσθηση του "επαναπατρισμού" είναι λιγάκι πιο περίπλοκη. Μπορεί να είναι η επιστροφή σε κάτι γνώριμο, μια ασφάλεια την οποία οι άνθρωποι χρειαζόμαστε ή και επιζητούμε σε διάφορους βαθμούς. Προφανώς είναι όμως και η επανασύνδεση με τα αγαπημένα μας άτομα. Άλλωστε, τα καλοκαίρια οι περισσότεροι επιστρέφουμε στα σπίτια μας χωρίς ιδιαίτερους ενδοιασμούς.

Ενοχληθήκαμε μονάχα όταν καταλάβαμε πως οι ζωές μας, οι συνήθειες μας και η αντιμετώπιση μας στο σπίτι, που έφερναν στην εφηβεία μας, ερχόταν σε σύγκρουση με αυτές που θέλαμε και είχαμε ως φοιτητές. Μας είχε δοθεί η επιλογή να αλλάξουμε και το κάναμε.

Μεγαλώνοντας, οι γονείς μας προσπάθησαν πάρα πολύ να μας διδάξουν το - κατά αυτούς - σωστό και λάθος. Έως ένα βαθμό, προσπάθησαν να μας εντρυφήσουν στην κριτική σκέψη, ώστε να επαναπροσδιορίζουμε συνέχεια αυτό τον διαχωρισμό και έτσι τελικά την προσωπικότητα μας.

Αλλά η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Είναι πολύ πιο εύκολο και βολικό να αποδεχτείς μια αντίληψη, συνήθως των γονιών σου ή της κοινωνίας, παρά να προσπαθήσεις να την αναλύσεις, να την κρίνεις και τελικά να την πολεμήσεις. Ασυνείδητα ακόμα, αντιλαμβάνεσαι πως σε θέτει εκτός πολλών κουραστικών και ίσως μάταιων διαμαχών. Μπορεί να σε κάνει πιο αγαπητό ή πετυχημένο. Οι καθηγητές και οι γονείς λατρεύουν τα παιδιά που δεν τους αμφισβητούν, μάλλον ασυνείδητα κι αυτοί. Κάνουν τη δουλειά τους πολύ πιο εύκολη. Έτσι, κάνεις ότι ακριβώς σου ζητήσουν, χωρίς περιττές ερωτήσεις και ενδοιασμούς. Ακόμη και όταν διαφωνείς με αυτό που σου ζητείται ή το θεωρείς ανούσιο. Ώρες ώρες μου φαινόταν κι εμένα παράλογο, αλλά θεώρησα πως έτσι εξασφάλιζα το μέλλον μου άρα και προφανώς θα ήταν δύσκολο.

Όταν πια φεύγεις από το σπίτι σου, η σιγουριά προς τον εαυτό σου σιγά σιγά χάνεται. Και κάποια στιγμή, όλες αυτές οι ερωτήσεις που η συνήθεια και η δομή στη ζωή σου μετέτρεψαν σε ξεκάθαρες απαντήσεις αναδύονται.

Οι περισσότεροι γνωστοί μου, όπως και εγώ, περάσαμε μια "κρίση", που δεν είχε να κάνει με κανέναν παρά τον εαυτό μας, την κοσμοθεωρία μας και τελικά τον τρόπο που αντιμετωπίζαμε την πραγματικότητα και την καθημερινότητα μας. Η ελευθερία δεν είναι πράγμα απλό. Όταν δεν την έχεις, πνίγεσαι και αισθάνεσαι αδικημένος, μα όταν την αποκτάς, καλείσαι να πάρεις οι αποφάσεις διόλου απλές και τετριμμένες. 

Με μικρά βήματα, αμφισβητήσαμε τα πάντα. Πόση ώρα χρειάζεται να κοιμηθούμε; Πως θα ξοδέψουμε τα χρήματα που έχουμε; Καταλάβαμε πως μπορούσαμε να μείνουμε όλη τη μέρα στο κρεβάτι, να παραγγέλνουμε απ’ έξω για κάθε γεύμα. Αυτές οι μικρές, ηδονιστικές επαναστάσεις είχαν μόνο το νόημα να κατανοήσουμε την ελευθερία που αποκτήσαμε. Από τότε, κανένας μόχθος μας δεν μπορούσε να προέρχεται από τη ρουτίνα. Μα τι σήμαινε αυτό για το παρελθόν;

Η ανακάλυψη αυτή είναι που μας έφερε σε κρίση.

Δεν είναι λίγοι που κατάλαβαν, σε μερικούς μόλις μήνες της φοιτητικής τους ζωής πως τελικά ήθελαν να κάνουν κάτι εντελώς διαφορετικό. Όλοι δοκίμασαν νέα πράγματα, μερικά από τα οποία σίγουρα μίσησαν με τον καιρό. Γνώρισαν νέα άτομα και παραμέρισαν παλιά, δε χωρούσαν στο νέο κόσμο που ήθελαν να πλάσουν. Κάποιοι εγκατέλειψαν εγχειρήματα στα οποία είχαν αφιερωθεί σχεδόν ολοκληρωτικά στο παρελθόν. Δεν προλάβαιναν πια.

Τελικά, σημασία δεν είχε αν η επιλογή ήταν η σωστή ή αν τη μετάνιωσα. Σημασία είχε η ίδια η επιλογή. Η λήψη τέτοιου είδους αποφάσεων είναι για μένα το σημαντικότερο κομμάτι της φοιτητικής μου ζωής. Μέσα από αυτές μπορεί κάποιος να καταλάβει τι τον γεμίζει, τι του αρέσει. Τι αξίζει και τι αξίζει λιγότερο.

Όπως σε μια λίστα προτεραιοτήτων, καλείσαι να βάλεις κάποια πράγματα στην κορυφή, να τα ακολουθήσεις ενεργά και συνειδητά. Άλλα, θα τα τοποθετήσεις πιο πίσω, για τις φορές που θα έχεις χρόνο ή τόσο πίσω που πιθανόν δεν πρόκειται να ασχοληθείς μαζί τους πια.

Απαντώντας σε αυτά τα ερωτήματα ο ίδιος, μπορείς πλέον να νιώσεις ξανά αυτοπεποίθηση. Ο κόπος σου πάντα θα αξίζει, ακόμα κι αν δεν έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα εφόσον οδηγεί σε κάτι που έχεις επιλέξει εσύ. Κι ακόμα αν τελικά ένιωσες πως έκανες λάθος, μπορείς να είσαι σίγουρος πως έχεις το κουράγιο να το παραδεχτείς αλλά και να το αλλάξεις.

Θα κλείσω με ένα quote που νομίζω πως συνοψίζει, αν και σε ένα διαφορετικό, πιο πολιτικό, πλαίσιο, τα άνωθεν, θυμίζοντας πως πρέπει να είμαστε πάντα συνειδητοί για το τι εργαζόμαστε.

”We're taught Lord Acton's axiom: all power corrupts, absolute power corrupts absolutely. I believed that when I started these books, but I don't believe it's always true any more. Power doesn't always corrupt. Power can cleanse. What I believe is always true about power is that power always reveals. When you have enough power to do what you always wanted to do, then you see what the guy always wanted to do."

Robert A. Caro - αναφερόμενος στην τεσσάρων τόμων βιογραφία του, του Lyndon Jonson, 36ου πρόεδρου της Αμερικής. Σε αυτές αναζητά "την πηγή της εξουσίας (power), τον τρόπο λειτουργίας της καθώς και πως κατάφερνε εκείνος να την κρατά τόσο αποτελεσματικά”.

Artwork: Βαγγέλης Καπλάνης