Salvador Dali: The Endless Enigma
Ο Salvador Dali γεννήθηκε στην πόλη Φιγκέρας της Ισπανίας το 1904. Πρόκειται για έναν από τους πιο εκκεντρικούς και αμφιλεγόμενους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Αν κάποιος καταφέρει να απομονώσει τη ζωγραφική του από τον χαρακτήρα του, αδιαμφισβήτητα θα ανακαλύψει πως πρόκειται για μια καλλιτεχνική ιδιοφυΐα. Παρ’ όλα αυτά, η προσωπική του ζωή και η προσωπικότητα του είναι μια διαφορετική υπόθεση.
Ο Dali από τα παιδικά του χρόνια ήρθε αντιμέτωπος με ‘‘παράξενα’’ περιστατικά. Προτού γεννηθεί, ο μεγαλύτερος αδερφός του, που ονομαζόταν επίσης Salvador, πέθανε σε πολύ μικρή ηλικία. Αξιοπερίεργο γεγονός, ωστόσο, δεν αποτελεί τόσο ο θάνατός του, όσο η πεποίθηση των γονιών του πως ο μικρότερος γιος τους είναι η μετενσάρκωσή του.
Εξαιτίας της πεποίθησης αυτής, οι γονείς του έστρεψαν όλη τους την προσοχή πάνω στον Dali, με αποτέλεσμα να τον μετατρέψουν σε ένα εξαιρετικά εγωπαθές και αναιδές παιδί. Από μικρή ηλικία, λάτρευε να προκαλεί πόνο τόσο στους άλλους όσο και στον ίδιο του τον εαυτό, καθώς συνήθιζε να πέφτει μόνος του από τις σκάλες. Αποκορύφωμα της “τρέλας” του αυτής, το γεγονός ότι έσπρωξε έναν φίλο του από μία γέφυρα σε βράχια, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί, ενώ ο ίδιος παρέμεινε ατάραχος. Η έλλειψη ευαισθησίας, η απάθεια μπροστά στον πόνο των άλλων αλλά και η εγωπάθεια ήταν χαρακτηριστικά που συνέχισε να διατηρεί σε όλη του τη ζωή.
Οι πολιτικές του απόψεις είναι, ακόμα και σήμερα, ένα κεφάλαιο που δεν είναι ευρέως γνωστό. Ο Dali πολλές φορές είχε δηλώσει το θαυμασμό του για τους δικτάτορες Φράνκο και Αδόλφο Χίτλερ και υποστήριζε ανοιχτά το φασισμό. Κατά καιρούς είχε κάνει διάφορες σοκαριστικές δηλώσεις, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την άποψή του για τις εκτελέσεις πολιτικών κρατούμενων με εντολή του Φράνκο. Ο Dali σχολίασε κυνικά πως “στην πραγματικότητα θα έπρεπε να γίνουν τριπλάσιες εκτελέσεις από αυτές που έλαβαν χώρα”.
Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί η δήλωση του με αφορμή την πυρηνική έκρηξη στη Χιροσίμα: “Η ατομική εποχή είναι πολύ χαρούμενη. Τίποτα δεν είναι πιο ζωηρό από τις εκρήξεις των ατόμων που συγκρούονται στην πυρηνική φυσική”. Όλα τα παραπάνω, με κάνουν να αναρωτηθώ πώς ένας άνθρωπος με παντελή έλλειψη ευαισθησίας για τον ανθρώπινο πόνο κατάφερε να καταξιωθεί τόσο στο χώρο της τέχνης.
Πολλοί πιστεύουν ότι όλες αυτές οι απόψεις προκύπτουν από την ανάγκη του Dali να προκαλέσει προκειμένου να αυτοδιαφημιστεί. Υποστηρίζουν πως ήταν ικανός να χρησιμοποιήσει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο ώστε να πετύχει, είτε αυτό ήταν η υποστήριξη μιας δικτατορικής κυβέρνησης, είτε εγωκεντρικές δηλώσεις όπως : “Κάθε πρωί, μόλις ξυπνάω έχω μια εμπειρία υπέρτατης ευχαρίστησης, όταν συνειδητοποιώ ότι είμαι ο Salvador Dali. ”
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, ένας από τους στόχους της τέχνης και κατά συνέπεια των καλλιτεχνών είναι να μεταφέρουν ορθά μηνύματα. Σίγουρα, η έλλειψη ανθρωπιάς, η εγωπάθεια ή ακόμα και ο τυχοδιωκτισμός δεν είναι κάποια από αυτά.
Artwork: Ξένια Παραστατίδου
