Θρύλοι της μουσικής-Οι αθάνατοι
Ο χρόνος είναι μια περίεργη μεταβλητή, από την οποία εξαρτάται η ζωή μας και γενικά οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας. Ουσιαστικά, ο χρόνος είναι αυτός που φανερώνει τις συνέπειες των επιλογών και των πράξεων μας, καθώς και το αποτέλεσμα των επιδιώξεων μας. Δυστυχώς, είναι και ο ύστατος κριτής, καθώς ποτέ δεν γυρίζει πίσω, αφήνοντας σε έτσι να σκέφτεσαι μόνο τι θα μπορούσες να κάνεις διαφορετικά, ή να μετανιώσεις που δεν έκανες όλα όσα επιθυμούσες σε ένα δεδομένο διάστημα. Στο πέρασμα του χρόνου, πολλοί άνθρωποι “φεύγουν” από τη ζωή άδικα. Το παρόν άρθρο είναι αφιερωμένο σε μεγάλα ονόματα-θρύλους της ροκ μουσικής που έφυγαν “νωρίς”, και που πιθανόν αν ζούσαν περισσότερο να είχαν προσφέρει πολλά παραπάνω. Παρά τη φυσική τους απουσία, θα είναι για πάντα παρόντες στις καρδιές μας, καθιστώντας τους έτσι αθάνατους στην μνήμη.
Brian Jones
(28/2/1942-3/7/1969), ~27 χρονών
Οι Rolling Stones υπήρξαν αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο σημαντικά ροκ συγκροτήματα, καθώς είναι από αυτά που καθόρισαν και το είδος της ροκ. Όταν βέβαια κάποιος αναφέρει το εν λόγω συγκρότημα, σίγουρα οι περισσότεροι φέρνουμε πρώτα στο μυαλό μας τον Mick Jagger, τον Keith Richards, και αν είσαι λίγο περισσότερο “ψαγμένος” ξέρεις και τον Charlie Watts. Όμως, αισθητά λιγότεροι θα θυμηθούμε και τον Brian Jones, το “πολυεργαλείο” του συγκροτήματος, που έπαιξε τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση του ήχου τους και στην τεράστια επιτυχία στα ξεκινήματα τους. Κύρια όργανα του η κιθάρα και η φυσαρμόνικα, στα οποία υπήρξε βιρτουόζος, χωρίς να περιορίζεται σε αυτά, μιας και έπαιζε συνολικά 29 ακόμα όργανα, στα οποία ήταν σχεδόν σε όλα αυτοδίδακτος. Βρέθηκε νεκρός στην πισίνα του σπιτιού του, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, έχοντας απομονωθεί σε μεγάλο βαθμό από το συγκρότημα.
Jimi Hendrix
(27/11/1942-18/9/1970), ~27 χρονών
Αν κάτσει κανείς δίπλα σε δύο φανατικούς ακροατές της ροκ για αρκετή ώρα, μπορεί να ακούσει χίλια δυo, από τα αγαπημένα τους συγκροτήματα μέχρι το κατά πόσο το Smells Like Teen Spirit αποτελεί εμπνευσμένο τίτλο που κρύβει κάποιο μήνυμα (Spoiler alert: απλά προκύπτει από την μάρκα αποσμητικού που φορούσε ο Cobain…). Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ακούσεις και την άποψη τους για το ποιος είναι ο καλύτερος κιθαρίστας όλων των εποχών. Σίγουρα, ένας από τους καλύτερους, και αυτός που έχει το προβάδισμα σε μεγάλο βαθμό, είναι ο θρυλικός Jimi Hendrix, που είναι ίσως και ο πιο διάσημος αριστερόχειρας κιθαρίστας. Ό,τι και να πει κανείς για αυτόν είναι λίγο, τρομερός βιρτουόζος, απίστευτο επίπεδο και φυσικά άψογη ερμηνεία. Μερικά γνωστά του τραγούδια είναι τα Little Bird, Purple Haze, Voodoo Child, All Along the Watchtower (και ας μη το έγραψε αυτός). Πολλοί τον ξέρουν και ως τον θρύλο του Woodstock, μιας και είναι και ο πιο σημαντικός μουσικός που συμμετείχε στο φεστιβάλ. Δυστυχώς, βρέθηκε νεκρός σε ξενοδοχείο που διέμενε στο Λονδίνο, μετά από υπερβολική λήψη βαρβιτουρικών.
Janis Joplin (19/1/1943-4/10/1970), ~27 χρονών
Και μιας που αναφέραμε το Woodstock πιο πάνω, περνάμε στην πιο χαρακτηριστική γυναικεία μορφή του φεστιβάλ και μία από τις πιο σημαντικές της ροκ μουσικής, την Janis Joplin, την επονομαζόμενη και ως “Μαργαριτάρι”. Από τις πρώτες γυναίκες που εμφανίστηκαν σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο κλάδο, η Janis άνοιξε το δρόμο για πολλές άλλες ερμηνεύτριες, ενώ με την χαρακτηριστική της φωνή έγραψε ανεξίτηλα το όνομα της στην ιστορία του είδους. Θεωρείται από πολλούς ως η καλύτερη ερμηνεύτρια της μπλουζ και αναφέρεται συχνά και ως η “Βασίλισσα της Ψυχεδέλειας”. Βρέθηκε νεκρή στο ξενοδοχείο που διέμενε, από υπερβολική δόση ηρωίνης σε συνδυασμό με αλκοόλ, μόλις λίγες μέρες μετά από τον Jimi Hendrix.
Jim Morrison (8/12/1943-3/7/1971), ~27 χρονών
Πολλοί ροκάδες σε όλο τον κόσμο συχνά αναφέρουν τους Doors ως ένα από τα αγαπημένα τους συγκροτήματα. Αυτό οφείλεται πιθανόν στο πολύ ιδιαίτερο στυλ τους, που τους δίνει τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν σε μεγάλο βαθμό από την ροκ εν ρολ που έπαιζαν στην εποχή τους στην Αμερική. Φυσικά, σε αυτό συνέβαλε κυρίως ο εμβληματικός τους frontman και τραγουδιστής, o Jim Morrison, μία ανήσυχη ψυχή που έψαχνε διέξοδο στην ποίηση και στην στιχουργία. Βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμα του στο Παρίσι, από υπερβολική δόση ηρωίνης σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, χωρίς ωστόσο να έχει εξακριβωθεί, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα πολλοί να εκφράζουν αμφιβολίες για τις συνθήκες θανάτου του. Στον τάφο του στο φημισμένο κοιμητήριο Περ Λα Σεζ, υπάρχει η ελληνική επιγραφή “ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ”.
Bon Scott
(9/7/1946-19/2/1980), ~34 χρονών
Αλήθεια, τι προκύπτει αν φέρεις σε επαφή Αυστραλούς και Σκωτσέζους; Ένας φανατικός ροκάς θα πει αμέσως “μα, φυσικά οι AC/DC”. Πολύ σημαντικό ροκ συγκρότημα, από αυτά που καθόρισαν το χαρντ ροκ, με χαρακτηριστικά ριφάκια και πολύ αναγνωρίσιμες φωνές, κυρίως με γρέζι. Ο πρώτος χαρακτηριστικός τραγουδιστής τους δεν είναι άλλος από τον Bon Scott, έναν άνθρωπο που σχεδόν αποτελεί αντικείμενο λατρείας στην Αυστραλία. Από το ντεμπούτο κιόλας της μπάντας ήρθε αμέσως η αναγνώριση, με τραγούδια όπως τα “Highway to Hell” και “TNT”, στην σύνθεση των οποίων συμμετείχαν κυρίως οι αδερφοί Young και ο Scott. Δυστυχώς, πάνω στο απόγειο της καριέρας τους, και έχοντας αποκτήσει διεθνή φήμη, ο εμβληματικός τραγουδιστής φεύγει άδοξα, όταν σε μια βραδινή του έξοδο στο Λονδίνο λιποθυμάει και αφήνεται από τον φίλο του που τον συνόδευε στο αυτοκίνητο τους όλο το βράδυ. Το πρωί θα τον βρουν νεκρό από αναρρόφηση, από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Αν και αμέσως υπήρξαν σκέψεις να διαλυθεί η μπάντα, τα υπόλοιπα μέλη αποφάσισαν προς τιμήν του να συνεχίσουν, καλώντας τον Brian Johnson να καλύψει το κενό. Με τον νέο τραγουδιστή, αμέσως κυκλοφορούν το θρυλικό άλμπουμ “Back in Black”, έναν δίσκο αφιέρωμα στον αδικοχαμένο τους φίλο και “αδερφό”.
John Lennon
(9/10/1940-8/12/1980), ~40 χρονών
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘60, ο κόσμος της μουσικής ζει την αμερικάνικη ροκ εν ρολ, με μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο Elvis Presley. Αυτό ωστόσο έμελλε να αλλάξει, καθώς αυτόν τον καιρό από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού εμφανίζεται ένα καινούργιο ρεύμα, με καινούργιο στυλ. Αυτήν την περίοδο ξεκινάει η λεγόμενη “Βρετανική Εισβολή”, με πρωτεργάτες φυσικά ποιους άλλους, τους Beatles, το πιο αναγνωρίσιμο συγκρότημα παγκοσμίως. Ένας συνδυασμός τεσσάρων μουσικών, με ξεχωριστά χαρίσματα ο καθένας, που κατάφερε σε λιγότερο από δέκα χρόνια να κατακτήσει τον κόσμο. Πολύ καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε ο τραγουδιστής του συγκροτήματος, ο πασίγνωστος John Lennon, που μετά τη διάλυση του συγκροτήματος υπήρξε πολύ ενεργός ακτιβιστής, κυρίως κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, αλλά και σόλο καλλιτέχνης. Σίγουρα, η μουσική του 20ου αιώνα θα ήταν πολύ διαφορετική χωρίς τη συμβολή του, μιας και από αυτόν έχουν εμπνευστεί πάρα πολλοί μουσικοί, ενώ πολλοί άνθρωποι ανά την υφήλιο τον έχουν ως είδωλο. Δολοφονήθηκε έξω από την οικία του στην Νέα Υόρκη, από ένα άτομο που θεωρήθηκε οπαδός του, πυροβολώντας τον πισώπλατα συνολικά τέσσερις φορές. Προς τιμήν του, ο φίλος και νονός του γιου του, Elton John, θα γράψει το εκπληκτικό Empty Garden.
John Bonham
(31/5/1948-25/9/1980), ~32 χρονών
Ένα άλλο συγκρότημα που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό με τον ήχο του το χαρντ ροκ, και, κατά πολλούς, την χέβι μέταλ, είναι οι Led Zeppelin, μια πολύ ξεχωριστή ομάδα, που πέρα από την αδυναμία τους στην καλή μουσική, είχαν αδυναμία και στο ποτό, τα ναρκωτικά και γενικά οτιδήποτε μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό. Φυσικά, τα λόγια είναι περιττά όταν σε ένα μουσικό σχήμα συμμετέχουν κάποιοι από τους κορυφαίους καλλιτέχνες όλων των εποχών. Ένας από αυτούς είναι και ο John Bonham, ίσως ο καλύτερος ντράμερ που υπήρξε ποτέ. Πολλοί έχουν εμπνευστεί από αυτόν, και ας είναι ουσιαστικά αδύνατο να τον μιμηθεί κανείς. Πολλές εισαγωγές του έχουν χαραχτεί στο μυαλό κάθε ροκά, προκαλώντας έτσι δέος και ανατριχίλα κάθε φορά που ακούς τραγούδια τους. Βρέθηκε νεκρός λίγες μέρες πριν το συγκρότημα ξεκινήσει για περιοδεία στην Αμερική, μετά από αναρρόφηση λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Σύμφωνα με την αυτοψία και τις μαρτυρίες, την προηγούμενη μέρα είχε καταναλώσει περίπου 1-1.4 λίτρα βότκας.
Bob Marley
(6/2/1945-11/5/1981), ~36 χρονών
Πολύ αγαπητός μουσικός του 20ου αιώνα υπήρξε ανέκαθεν ο Bob Marley, ο κύριος εκπρόσωπος της ρέγκε, ένα είδος με επίκεντρο την πατρίδα του την Τζαμάικα, το οποίο είχε τρομερή απήχηση μετά από μερικά χρόνια από την εμφάνιση του σε Βρετανία και Αμερική. Δεινός κιθαρίστας, στιχουργός και συνθέτης, κατάφερε μέσω της μουσικής του να συνδέσει πολλούς ομοϊδεάτες του σε όλο τον κόσμο, προωθώντας παράλληλα τη σημαίνουσα ακτιβιστική του δράση. Έγραψε ιστορία με πασίγνωστα τραγούδια, όπως τα “No Woman No Cry”, “Redemption Song”, “Could You Be Loved” και “I Shot the Sheriff”. Δυστυχώς, το 1977 διαγνώστηκε με κακόηθες μελάνωμα στο δάχτυλο του ποδιού του. Αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό που συνιστούσαν οι γιατροί, επικαλούμενος θρησκευτικές πεποιθήσεις. Τελικά, μετά από πολλές μεταστάσεις, ο “Tuff Gong” θα φύγει από την ζωή, νικημένος από τον καρκίνο.
Phil Lynott
(20/8/1949-4/1/1986), ~36 χρονών
Σε μια ροκ μπάντα, συνήθως η ήσυχη δύναμη είναι ο μπασίστας του συγκροτήματος, ο οποίος πολλές φορές είναι και πιο αφανής σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη. Αυτό φυσικά δεν συμβαίνει στην περίπτωση του Phil Lynott, ενός τραγουδιστή και μπασίστα που κουβαλούσε μονίμως την τρέλα των Ιρλανδών, κάτι που αποτυπώθηκε σε όλα τα στάδια της ζωής του. Πολύ καλός φίλος και συνεργάτης με τον επίσης Ιρλανδό Gary Moore, εκπροσώπησε επάξια την πατρίδα του και την κέλτικη μουσική μέσα από τα συγκροτήματα του, Skid Row και Thin Lizzy. Προς τιμή του, η Δημοκρατία της Ιρλανδίας έχει κυκλοφορήσει νομίσματα με το πρόσωπο του, ενώ στο Δουβλίνο υπάρχει και άγαλμα του. Πέθανε από σηψαιμία, ως αποτέλεσμα της χρόνιας κατάχρησης αλκοόλ και ναρκωτικών.
Frank Zappa
(21/12/1940-4/12/1993), ~53 χρονών
Όλοι σίγουρα γνωρίζουμε το “Smoke on the Water”, το διάσημο τραγούδι των Deep Purple, μιας και ξεκινάει με το πιο αναγνωρίσιμο κιθαριστικό ριφ παγκοσμίως. Πολλοί λιγότεροι όμως γνωρίζουμε ποιος πραγματικά είναι ο Frank Zappa που αναφέρεται στο πρώτο κουπλέ του τραγουδιού. Ο Frank Zappa λοιπόν, είναι ένας από τους κύριους εκπροσώπους της αμερικανικής ροκ, και ίσως ο πιο αντισυμβατικός καλλιτέχνης του είδους, γνωστός για την προκλητική πολιτική σάτιρα του. Ίδρυσε δικιά του δισκογραφική εταιρεία και ήρθε σε πολύ σφοδρή αντιπαράθεση με την καθεστηκυία τάξη της χώρας του, κατακρίνοντας τη λογοκρισία που εφαρμοζόταν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στον κινηματογράφο και στη μουσική. Πέθανε από καρκίνο του προστάτη το 1993. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, κυκλοφόρησε 62 άλμπουμ (μαζί με αυτά του συγκροτήματος του), ενώ μετά το θάνατο του η οικογένεια του κυκλοφόρησε άλλα 50, φτάνοντας έτσι, όσο απίστευτο και αν ακούγεται, τα 112 άλμπουμ.
Kurt Cobain
(20/2/1967-5/4/1994), ~27 χρονών
Ένα ακόμα, δυστυχώς, μέλος του Club27 (πιο πάνω αναφερθήκαμε στους Hendrix, Joplin και Morrison), o Kurt Cobain υπήρξε από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της μουσικής σκηνής του περασμένου αιώνα. Η συμβολή του αισθητή, καθώς οι Nirvana αποτελούν πρωτοπόροι της εναλλακτικής ροκ και της ανερχόμενης grunge. Το τραγούδι “Smells Like Teen Spirit” θεωρείται μέχρι και σήμερα ο ύμνος της Generation Χ. Βρέθηκε νεκρός στο εξοχικό του σπίτι, από πυροβολισμό στο κεφάλι, με το όπλο να βρίσκεται δίπλα του, ενώ σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή αυτοκτόνησε. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αντιμετώπιζε πολύ σοβαρό πρόβλημα εθισμού στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Κατά καιρούς, έχουν αναπτυχθεί θεωρίες περί δολοφονίας του, χωρίς καμία ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί.
Rory Gallagher
(2/3/1948-14/6/1995), ~47 χρονών
Φυσικά, δεν θα μπορούσε από το πάνθεον των μουσικών να λείπει και ένας καλλιτέχνης σαν τον Rory Gallagher, έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς κιθαρίστες της μπλουζ και της ροκ γενικότερα. Ένας ακόμα Ιρλανδός, με πολύ τρέλα, απίστευτη σόλο καριέρα και τρομερή δισκογραφία. Ο Rory κατάφερε να πετύχει κάτι που λίγοι θα μπορούσαν, να συνδυάσει με άψογο τρόπο την μπλουζ με την ροκ και την κέλτικη μουσική, αποκτώντας έτσι δίκαια μια θέση στους κορυφαίους κιθαρίστες και μουσικούς όλων των εποχών. Έχει περάσει και από την χώρα μας με μια επεισοδιακή και συνάμα αξέχαστη συναυλία. Πραγματικά, τίποτα από όσα μπορούν να ειπωθούν για αυτόν τον άνθρωπο δεν είναι υπερβολή, και αρκεί να ακούσεις απλά να παίζει κιθάρα σε τραγούδια όπως τα “Shadow Play”, “A Millions Miles Away”, “Moonchild”, “Tattoo’d Lady” και “What in the World”. Πέθανε από επιπλοκές μετά από μεταμόσχευση ήπατος, στην οποία υποβλήθηκε λόγω των χρόνιων προβλημάτων εξάρτησης από το αλκοόλ.
Από το παρόν άρθρο σίγουρα απουσιάζουν τεράστια ονόματα όπως οι Elvis Presley, Freddie Mercury, Keith Moon, Stevie Ray Vaughan, Gary Moore και πολλοί, πολλοί άλλοι. Δυστυχώς, η αναφορά σε όλους αυτούς τους μουσικούς δεν είναι δυνατή. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν υποτιμάται κανενός η συμβολή και η επίδραση στη μουσική. Ελπίζω να ψάξετε περισσότερα για όλους αυτούς τους καλλιτέχνες. Ίσως είναι και το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για αυτούς που δεν είναι πλέον στην σκηνή και στο στούντιο για να προσφέρουν. Και όσο πιο γρήγορα, τόσο το καλύτερο, μιας και ο χρόνος περνάει αμετάκλητα, με γρήγορο και συνάμα μη αισθητό ρυθμό, αφήνοντας μας έτσι μικρό περιθώριο για να κάνουμε όλα όσα σχεδιάζουμε στη ζωή μας.
Artwork: Δέσποινα Νικολακάκη
