Θρύλοι της Μουσικής - Freddie Mercury

Η ροκ μουσική καθ’ όλη την παρουσία της ανέδειξε πολλά διαμάντια μουσικούς, που προσέφεραν τα μέγιστα σε αυτήν την τέχνη. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου του 1946 στην Ζανζιβάρη, νησιωτικό σύμπλεγμα της Αφρικής που τότε αποτελούσε βρετανική αποικία, έχοντας περσική καταγωγή, προερχόμενος από την Ινδία. Το όνομα του ήταν Φαρόκ Μπουλσάρα, ένας τρομερά ταλαντούχος μουσικός που έμελλε να γίνει θρύλος παγκοσμίως, όπως μαρτυράει και ο τίτλος του άρθρου, με το όνομα Freddie Mercury. Πρόκειται για τον καλύτερο τραγουδιστή της ροκ μουσικής σύμφωνα με πολλούς, ο οποίος με το συγκρότημα του, τους Queen, κατέκτησε τον κόσμο.

Η ιστορία του είναι αρκετά γνωστή πλέον, ειδικά μετά την κυκλοφορία και του Bohemian Rhapsody πριν ένα χρόνο περίπου, την ταινία αφιερωμένη στη ζωή του και στην πορεία του με τους Queen, η οποία απέσπασε μάλιστα και 4 Όσκαρ. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος από τα παιδικά του χρόνια στην Ινδία, όπου και μορφώθηκε σε βρετανικό σχολείο. Από την ηλικία των 7 ξεκίνησε μαθήματα μουσικής ενώ έμενε με συγγενείς και σχημάτισε το πρώτο του συγκρότημα στην ηλικία των 12 μέσα από το σχολείο. Το 1963 επέστρεψε πίσω στην Ζανζιβάρη στην οικογένεια του και το 1964 μετανάστευσαν όλοι μαζί στην Αγγλία για να γλιτώσουν από τις βιαιότητες της Ζανζιβαρινής Επανάστασης. Εκεί, ο Freddie, που είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί αυτό το όνομα από το σχολείο κιόλας, σπούδασε στη σχολή καλών τεχνών στο Isleworth Polytechnic και στη σχολή γραφιστικής και σχεδίου στο Ealing Art College, από όπου πήρε και το δίπλωμα του το 1969. Οι σπουδές αυτές «έπιασαν» τόπο, καθώς αργότερα σχεδίασε το έμβλημα των Queen, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα παγκοσμίως. Μετά την αποφοίτηση του, δοκίμασε να ενταχθεί σε αρκετά συγκροτήματα, χωρίς να σημειώσει κάποια επιτυχία, ενώ παράλληλα δούλευε στο Χίθροου ως αχθοφόρος. Αυτή την περίοδο γνωρίζει και την κοπέλα του και μετέπειτα πολύ καλή του φίλη(και το μόνο άτομο που γνωρίζει που έχουν θαφτεί οι στάχτες του θρυλικού τραγουδιστή), την Mary Austin. Τελικά, το 1970 γνωρίζει τον κιθαρίστα Brian May και τον ντράμερ Roger Taylor και γίνεται ο τραγουδιστής του συγκροτήματος τους που ονομαζόταν Smile. Την μπάντα έρχεται να συμπληρώσει αργότερα ο μπασίστας John Deacon και πολύ σύντομα ο Mercury προτείνει το “Queen” ως το νέο τους όνομα. Κάπου εδώ αρχίζει η απίστευτη ιστορία και η τρομερή τους πορεία.

Στην αρχή, οι Queen δεν τα πήγαιναν καλά, όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα συγκροτήματα. Ηχογράφησαν μόνοι τους τέσσερα τραγούδια ως δείγμα της μουσικής τους, αλλά καμία εταιρεία δεν έδειξε ενδιαφέρον. Στις 2 Ιουλίου του 1971, το συγκρότημα παίζει για πρώτη φορά ζωντανά με την τελική του σύνθεση. Σε αυτήν τη χρονική περίοδο ο Freddie αρχίζει να χρησιμοποιεί για επώνυμο του το “Mercury”. Τελικά, το 1972 η ομάδα ξεκινάει να έχει επαφές με τα Trident Studios και τους επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών τους, κάτι που όπως αποδείχθηκε έδωσε το έναυσμα και τη δυνατότητα για την παραγωγή νέου υλικού εκ μέρους των Queen. Το 1973 υπογράφουν συμβόλαιο με τις Trident-EMI και κυκλοφορούν το πρώτο τους ομώνυμο άλμπουμ, αποσπώντας θετικές κριτικές. Δύο άλμπουμ μετά και μερικά αξιόλογα τραγούδια, κυκλοφορούν το θρυλικό «A Night at the Opera», που είναι ίσως και ο καλύτερος τους δίσκος από τους 15 που κυκλοφόρησαν συνολικά. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ήταν το άλμπουμ με την ακριβότερη παραγωγή παγκοσμίως, παρά τα οικονομικά προβλήματα και τη λύση του συμβολαίου με την Trident. Φυσικά, το Bohemian Rhapsody, τραγούδι που όλοι γνωρίζουμε, είναι αυτό που έστειλε στην κορυφή τον δίσκο, παρά την αρχική προκατάληψη εναντίον του. 

Στη συνέχεια, κυκλοφορούν τα πολύ δυνατά άλμπουμ A Day at the Races και News of the World  με τα καταπληκτικά Somebody to Love, Tie Your Mother Down και We Will Rock You, We Are the Champions αντίστοιχα. Η δημοτικότητα του συγκροτήματος αυξάνεται εκθετικά με ιλιγγιώδη ρυθμό, γεγονός που οδηγεί σε sold-out συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Ο Freddie εξελίσσεται πλέον σε μία από τις πιο σημαντικές  μορφές της μουσικής σκηνής εκείνης της εποχής, έχει φαντασμαγορική παρουσία πάνω στην σκηνή, με πολλές χορευτικές κινήσεις και καθηλωτικές ερμηνείες, ενώ παράλληλα έχει τραβήξει το βλέμμα πολλών μέσων ενημέρωσης πάνω στην προσωπική ζωή του, κυρίως λόγω της παραδοχής της ομοφυλοφιλίας του και της έντονης καθημερινότητας του. Κατά διαστήματα υπήρξαν και κάποιες μικρές εντάσεις ανάμεσα στα μέλη της μπάντας, αλλά αυτά συμβαίνουν σε όλα ανεξαιρέτως τα συγκροτήματα και τίποτα δεν υποδηλώνει ότι το συμβάν ήταν τόσο μεγάλης έκτασης όσο παρουσιάζεται στην ταινία. Πιο συγκεκριμένα, το 1983 που οι Queen δεν έπαιξαν από κοινού σε καμία συναυλία, ουσιαστικά δεν διαλύθηκαν όπως αφήνεται να εννοηθεί, αλλά έκαναν ένα διάλλειμα μετά από 10 χρόνια αδιάκοπης παρουσίας. Μάλιστα, στα τέλη του έτους άρχισαν και πάλι να δουλεύουν όλοι μαζί πάνω στο θρυλικό άλμπουμ The Works. 

Αισίως, φτάνουμε στην κατά πολλούς καλύτερη στιγμή του συγκροτήματος (παρά την αντίθεση του αρθρογράφου στην εν λόγω διατύπωση), το θρυλικό Live Aid που διεξήχθη στο Wembley στις 13 Ιουλίου του 1985 (το αμερικάνικο σκέλος της συναυλίας διεξήχθη την ίδια μέρα στο στάδιο JFK στην Φιλαδέλφεια). Αξίζει να σημειωθεί ότι το Live Aid δεν αποτέλεσε επανένωση του συγκροτήματος μετά από πολύ καιρό όπως διατυπώνεται στην ταινία, μιας και η τελευταία εμφάνιση από την περιοδεία τους για την προώθηση του The Works πραγματοποιήθηκε μόλις 8 εβδομάδες πριν τη θρυλική συναυλία. Ένα άλλο γεγονός που μεταφέρθηκε λάθος σύμφωνα με μαρτυρίες και εικασίες είναι ότι ο Mercury διαγνώσθηκε με AIDS πριν το Live Aid, κάτι το οποίο φαίνεται να μην ισχύει, καθώς πολλές πηγές αναφέρουν ότι διαγνώσθηκε κάπου μέσα στο διάστημα 1986-1987. Όπως και να έχει, οι Queen έδωσαν μία από τις καλύτερες τους συναυλίες εκείνη την ημέρα, όλοι (οι υπόλοιποι μουσικοί που συμμετείχαν, οι παραγωγοί και φυσικά το κοινό) συμφώνησαν ομόφωνα ότι αποτέλεσαν την κορύφωση της συναυλίας και φυσικά η ερμηνεία τους έμεινε στην ιστορία. Ιδιαίτερη στιγμή της εμφάνισης τους υπήρξε το φωνητικό παιχνίδισμα του Freddie με το κοινό, κάτι το οποίο επανέλαβε με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία ένα χρόνο αργότερα, πάλι στο ίδιο μέρος. Είναι γεγονός ότι στάση του σώματος του εκείνη τη στιγμή στη συναυλία του Wembley το 1986 πρόκειται για την πιο αναγνωρίσιμη στάση που πήρε ποτέ ζωντανα ο Mercury, καθώς έχει γίνει μέχρι και άγαλμα (το οποίο τοποθετήθηκε στο Montreux, την πόλη στην οποία ηχογραφούσε πολύ συχνά το συγκρότημα). 

Φυσικά, ό,τι και να πει κανείς για τις φωνητικές ικανότητες του Freddie Mercury θα είναι πολύ λίγο για να αποτυπώσει το εκπληκτικό του χάρισμα. Πολλοί αποδίδουν το εύρος της φωνής του στα τέσσερα επιπλέον δόντια με τα οποία γεννήθηκε (και αρνιόταν να αφαιρέσει), κάτι το οποίο του εξασφάλισε πολύ εμφανή προγναθισμό, αλλά και μεγαλύτερη στοματική κοιλότητα. Όπως και να χει, η φωνή του υπάρχει εντυπωμένη στο μυαλό αμέτρητων ανθρώπων παγκοσμίως. Καταφέρνει να σε μαγέψει, να σε αποπλανήσει, να σε καθηλώσει, να σε ταξιδέψει κάπου αλλού, να σε κάνει να ξεχάσεις οτιδήποτε άλλο εκείνη τη στιγμή. Όποιος επιθυμεί να το νιώσει, δεν έχει παρά να ψάξει βίντεο από την συναυλία των Queen στο Wembley το 1986 και να ακούσει πολύ προσεκτικά το κομμάτι που ο Freddie “απλά” αποδεικνύει γιατί θεωρείται ίσως ο καλύτερος τραγουδιστής της ροκ. Παράλληλα με το είδος το οποίο εκπροσωπούσε το συγκρότημα του, έδειξε και μεγάλο ενδιαφέρον για την όπερα, με μεγάλη αδυναμία σε μία από τις καλύτερες υψίφωνους που υπήρξαν ποτέ, την εκλιπούσα πλέον Montserrat Caballe. Μαζί ηχογράφησαν το θρυλικό Barcelona, ένα οπερατικό κυρίως έργο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως ύμνος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992. Είναι ξεκάθαρο μέσα από αυτό το τραγούδι ότι ο Mercury θα μπορούσε να κάνει καριέρα μέχρι και στην λυρική σκηνή, καθώς η φωνή του και η ερμηνεία του ταιριάζει απόλυτα με αυτή της διάσημης σοπράνο. 

Μετά και την δεύτερη συναυλία στο Wembley, που υπήρξε η κορύφωση της τελευταίες περιοδείας του συγκροτήματος, συνέχισαν ομαλά την πορεία τους όσον αφορά την δισκογραφική τους δουλειά. Θα κυκλοφορήσουν τα A Kind of Magic, The Miracle και Innuendo. Η τελευταία συναυλία του Mercury ήταν στο Knebworth Park, τον τελευταίο σταθμό του Magic Tour. Σιγά σιγά, με το πέρασμα του χρόνου, ο τραγουδιστής κάνει όλο και πιο αραιές εμφανίσεις, με τις φήμες για ασθένειες να φουντώνουν. Πολλοί έκαναν λόγο για τον νέο τότε ιό HIV, αλλά ο κύκλος του διάσημου frontman αρνούνταν τις εν λόγω υποθέσεις. Δυστυχώς, η δουλειά του στο άλμπουμ Innuendo θα υπάρξει προφητική, καθώς όπως διαισθανόταν, το τέλος του ήταν κοντά. Ωστόσο, φαίνεται να κράτησε πολύ ψύχραιμη στάση απέναντι στην κατάσταση του. Ο κιθαρίστας Brian May δήλωσε μετά τον θάνατο του ότι “δεν φοβόταν καθόλου για όσα συνέβαιναν, ήθελε απλά να τραγουδήσει τα κομμάτια τα οποία γράφαμε”. Στις 23 Νοεμβρίου του 1991, ανακοινώνεται επίσημα ότι όντως έχει προσβληθεί από τον ιό HIV και πάσχει από AIDS. 24 ώρες μετά την δημόσια παραδοχή της ασθένειας του, η τρομερή αυτή φωνή θα σιγήσει για πάντα… Ήταν μόλις 45 ετών. Ο κόσμος της μουσικής και οι θαυμαστές ανά τον κόσμο θρηνούν. Θα αποτεφρωθεί λίγες μέρες αργότερα και οι στάχτες του θα ενταφιαστούν σε άγνωστη τοποθεσία. Προς τιμήν του, στις 20 Απριλίου του 1992, θα πραγματοποιηθεί το The Freddie Mercury Tribute Concert, για ακόμη μια φορά στο Wembley, μία από τις καλύτερες συναυλίες όλων των εποχών, με τη συμμετοχή, πέρα από των υπόλοιπων Queen, τεράστιων ονομάτων, όπως οι Elton John, David Bowie, Metallica, George Michael, Guns N Roses και πολλούς, μα πάρα πολλούς ακόμα που όσο και να θέλω δε θα αναφέρω, γιατί ήδη έχω πει πάρα πολλά. Πέρα από την αποτίμηση φόρου τιμής στον τεράστιο καλλιτέχνη, η συναυλία είχε φιλανθρωπικό χαρακτήρα, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κόσμου για την ασθένεια του AIDS.

Είναι αλήθεια ότι ο Freddie Mercury έφυγε νωρίς. Κανείς δεν ξέρει τι άλλο θα είχε κάνει με το συγκρότημα που ήταν σαν δεύτερη οικογένεια του. Κανείς δεν ξέρει πόσο πιο ψηλά θα είχε φτάσει. Κανείς δεν ξέρει τι άλλο θα άφηνε πίσω του σαν κληρονομιά, σαν υστεροφημία, σαν παρακαταθήκη. Κανείς δεν ξέρει τι θα έκανε τώρα αν ζούσε, αν θα συνέχιζε τις συναυλίες (όπως έκαναν μέχρι πρόσφατα οι Brian May και Roger Taylor), ή αν θα αποσυρόταν όπως έκανε ο John Deacon, στον οποίο όπως αναφέρεται είχε μεγάλη αδυναμία. Κανείς δεν ξέρει αν θα είχε κάνει άλλες συνεργασίες με μεγάλους μουσικούς όπως έκαναν με τον David Bowie ή όπως έκανε με την Montserrat Caballe. Και προφανώς κανείς δεν θα μάθει την απάντηση σε όλα αυτά… Ο ίδιος πάντως είχε πει"Who wants to live forever?" στο γνωστό τραγούδι. Όπως και να έχει, θα έχουμε πάντα αυτόν τον θρύλο στην καρδιά μας, η δε φωνή του θα είναι πάντα εντυπωμένη στο μυαλό μας, ειδικά η ανατριχίλα που προκάλεσε στο Wembley το 1986. 

Ελπίζω μέσα από αυτό το άρθρο να σας έδωσα την ευκαιρία να μάθετε περισσότερα για αυτόν τον άνθρωπο και να έρθετε σε επαφή με το έργο του, καθώς θεωρώ πως πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Η μουσική δε θα ήταν έτσι όπως την ξέρουμε χωρίς αυτόν. Ο ίδιος ωστόσο θα ήθελε να συνεχίσει ο κόσμος και οι Queen χωρίς αυτόν, μιας και χάρισε το ταλέντο του στην ανθρωπότητα για περίπου 20 χρόνια. Όπως λέει και ο ίδιος μέσα από τους στίχους του Bohemian Rhapsody, “If I’m not back again this time tomorrow, Carry on, carry on, as if nothing really matters”.

Artwork: Δέσποινα Νικολακάκη